Osobisty plan terapii. Czy jest to możliwe?

Nasze mechanizmy adaptacyjne uruchamiają się, gdy mamy trudności z odczuwaniem silnych emocji w relacjach i wydarzeniach. Tak jak każdy człowiek jest niepowtarzalny, tak samo niepowtarzalne są nasze wewnętrzne relacje. Używamy różnych narzędzi i w inny sposób mierzymy się ze światem zewnętrznym i wewnętrznym. Jest ona kwestionowana, gdy tracimy coś, co jest dla nas ważne, np. ukochaną osobę lub pracę. Ale dotyczy to również wartości i marzeń związanych z naszymi związkami. Straty, które przekraczają nasze możliwości adaptacyjne i wywołują trudne emocje i doświadczenia – złość, smutek, bezradność i bezsilność – mogą nas uwięzić, ale też zachęcić do szukania pomocy. To właśnie tutaj rozpoczynasz swoją podróż z wybranym przez siebie psychoterapeutą.

Czy warto rozpocząć psychoterapię?

Jest to zazwyczaj objaw dyskomfortu, który jest trudny lub niemożliwy do zniesienia. Może być spowodowany nasileniem lub pogorszeniem objawów, np. zmianą nastroju, ciągłym napięciem wewnętrznym, dolegliwościami somatycznymi (cielesnymi), a nie żadną chorobą. Ważne jest, aby wziąć pod uwagę, jak każda osoba doświadcza tych dolegliwości. Każdy inaczej będzie przeżywał bezsenność, inaczej ból głowy, czy wewnętrzne napięcie. Warto rozważyć konsultację z psychoterapeutą, jeśli powodują one problemy w naszym codziennym życiu, zakłócają nasze relacje z innymi lub sprzyjają używaniu substancji psychoaktywnych (alkohol i narkotyki, leki itp.).

Jeśli nie są częścią zaburzenia wymagającego psychoterapii, smutek, wewnętrzne napięcia, wstyd, poczucie winy, poczucie krzywdy lub winy, poczucie odrzucenia lub izolacji, inicjowanie konfliktów nie muszą być oznaką problemu. Ważne jest, aby wspólnie z psychoterapeutą zbadać ich genezę, jeśli nawracają i stają się dominującą częścią codziennego życia.

Psychoterapia jest coraz częściej rozumiana jako środek zapobiegawczy zaburzeniom psychicznym. Polega ona na zrozumieniu wzorców naszych emocji, doświadczeń i relacji. Takie „mapowanie” pozwala nam wypracować nowe strategie radzenia sobie z problemami i przyjąć nowe spojrzenie na nasz wewnętrzny świat i otoczenie, a także na relacje, które są dla nas najważniejsze.

Jaka jest skuteczność i efektywność psychoterapii?

W coraz większej ilości badań wykazuje się, że psychoterapia jest skuteczna. Należy jednak podkreślić fakt, że pacjenci często kojarzą konkretny nurt psychoterapii z konkretnym zaburzeniem. Uznając, że każda osoba ma swój własny, unikalny zestaw problemów i deficytów, warto poszukać psychoterapeuty, który specjalizuje się w jednym rodzaju psychoterapii, ale może też sięgać po inne modalności w zależności od potrzeb pacjenta.

Różne podejścia są skuteczne na różnych etapach procesu psychoterapeutycznego. Kiedy objawy stają się bardziej nasilone, często stosuję terapię poznawczo-behawioralną. W miarę rozwoju relacji terapeutycznej przechodzę na podejście psychodynamiczne. Pacjenci z zaburzeniami lękowymi i związanymi z nimi objawami cielesnymi (najczęściej napięciami mięśniowymi, a w konsekwencji bólem) potrzebują technik redukujących napięcia. Do tych technik dodajemy również pracę z emocjami i wewnętrzną sferą przeżyć. Ważne jest, aby pokazać jak ciało reaguje wewnętrznie na doświadczenia.

Najważniejsza jest relacja z terapeutą, a nie tryb, w jakim psychoterapeuta pracuje. Pamiętaj, że każda relacja terapeutyczna będzie miała swoją niepowtarzalną jakość. Może być trudno osiągnąć takie same rezultaty terapeutyczne z jednym psychoterapeutą, jak z innym.

Choć psychoterapia może przynosić rezultaty, jest też jednym z najtrudniejszych wyzwań. Wymaga konfrontacji z naszym wewnętrznym światem. Może to prowadzić do utraty fantazji, a czasem do bólu. Psychoterapia ma nam pomóc w odnalezieniu w sobie nowych jakości, opartych na naszej wewnętrznej sile.

Bezsilność jest wtedy, gdy nie jesteśmy w stanie kontrolować otaczającego nas świata, a złość jest wtedy, gdy próbujemy je forsować. Mogą one tworzyć fantazję o bezsilności. Skuteczna terapia daje nam narzędzia do wykorzystania naszej siły w naszych wewnętrznych relacjach. Jej efektem nie jest brak odczuwania bólu czy trudności, ale modelowanie strategii radzenia sobie.

Psychoterapeuci mają świadomość, że nie mogą pomóc wszystkim pacjentom, ale nie pomagają tym, którzy nie są na to gotowi. W psychoterapii chodzi przede wszystkim o relację. Nie jest ona możliwa do osiągnięcia przez psychoterapeutę samodzielnie, bez udziału pacjenta.

Jakiego psychoterapeutę wybrać?

Należy zweryfikować wykształcenie i doświadczenie psychoterapeuty. Blog i wpisy na stronie internetowej pokazują pracę terapeuty. Niektórzy psychoterapeuci pracują z dziećmi i dorosłymi, a nie wszyscy psychoterapeuci prowadzą terapię indywidualną i grupową.

Pamiętaj, że psychoterapeuta, który pomógł Twojej bliskiej osobie, może nie być odpowiednim terapeutą dla Ciebie. Nie zostaniemy przyjęci na terapię, jeśli ktoś z naszej rodziny jest aktualnie w terapii u tego psychoterapeuty.

Ważne jest, aby odbyć pierwszą konsultację. To na niej możemy omówić nasze nadzieje, obawy i oczekiwania wobec procesu terapeutycznego. Zaufajmy intuicji. Jak się czujemy podczas pierwszego spotkania z psychoterapeutą? Czy wydaje nam się, że będziemy potrafili rozmawiać o trudnych obszarach swojego życia i doświadczeń, czy podoba nam się warsztat terapeuty i atmosfera? Pierwsza konsultacja może też posłużyć do określenia, czy powinniśmy skorzystać z psychoterapii indywidualnej czy grupowej.

Terapia alkoholowa – pomóż sobie i twoim bliskim już dziś.

Ważne jest, aby wiedzieć, czy psychoterapeuta pracuje w gabinecie czy online. Jest to szczególnie ważne dla pacjentów, którzy mieszkają w mniejszych miejscowościach. Może to być jednak istotne również dla osób chorych, które potrzebują dostępu do terapii online.

Terapia online i terapia w gabinecie nie są porównywalne. Każdy pacjent jest inny, dlatego trudno jest porównać ich skuteczność. Warto spróbować konsultacji online, aby sprawdzić, jak się w takim otoczeniu czujemy. Pacjenci, którzy korzystają z konsultacji hybrydowych (na przemian w gabinecie i online) mówią mi, że mają różne doświadczenia. Terapia online bardziej przypomina sesję twarzą w twarz, natomiast sesje w gabinecie są bardziej interaktywne. Warto wsłuchać się w nasze odczucia i wybrać tę formę terapii, która jest dla nas odpowiednia.

Co z planem terapii?

Jest on tworzony wspólnie. Składają się na niego nadzieje i trudności pacjenta, a także mocne i słabe strony, które psychoterapeuta zidentyfikował u pacjenta. Plan terapii nadaje strukturę i daje komfort pacjentowi, gdy chaos jest stale obecny. Plan terapii jest podobny do drogi. Nie jest on określony, ale można go w pewien sposób kontrolować. Można zatrzymać się w podróży, gdy znajdziemy nowe miejsce lub gdy przebijemy opony. Psychoterapia jest podobna. Zatrzymujemy się na górnych warstwach siły i aktywujemy obszary słabości lub bólu.

Ważna jest komunikacja. Szczególnie ważne jest jednak niewerbalne porozumiewanie się z psychoterapeutą i dzielenie się swoim wewnętrznym światem. Psychoterapeuci skupiają się na niewerbalnym odczuwaniu i rozumieniu „między wierszami”. Jednak bez udziału pacjenta trudno będzie zrozumieć pełen zakres i emocje, które mogą pojawić się podczas tej „podróży”. Wszystkie doświadczenia są ważne, ale szczególnie te graniczne, takie jak rozpacz, przytłaczająca bezradność, ból, chęć zakończenia terapii. Są to kluczowe kamienie milowe w podróży psychoterapeutycznej. Jeśli pacjent jest odważny i ufa, osiągnie wyższy poziom rozumienia i przeżywania, będzie bliżej końca.

Odwaga jest potrzebna, aby wytrwać w psychoterapii. Zachęcają nas do konfrontacji z naszymi słabościami, które często są wycięte z naszych doświadczeń. Mogą pojawić się chwile załamania. Wykorzystajmy je jako poligon doświadczalny dla naszych modelowanych strategii adaptacyjnych. Najlepszą przestrzenią treningową jest gabinet naszego psychoterapeuty.